dinsdag 2 september 2025

Toekomstvisie - update

AMOC vs temp increase bc ACD

AMOC is de stroom warm water die Europa warm houdt - en een deel hitte van het zuidelijk halfrond wegpompt. Die wordt vertraagd, onder andere doordat Groenland smelt en op die plaats het verkeerde soort water toevoegt aan het systeem: zoet, in plaats van zout. dat zorgt dat Europa minder verwamrd wordt, en dat staat tegenover het stijgen van de temperatuur door ACD - Anhtropocentric Climate Disruption. 

Wat gebeurt er volgens bovenstaand artikel? Gedurende een periode van 20 jaar heffen die twee elkaar op en wordt het stijgen van de temperatuur dus vertraagd. Daarna veralt het effect van AMOC, en stijgt de temperatuur verder. 

Dat geeft ons een aantal jaar respijt, iets meer tijd om voor te bereiden op droogte. Hittegolven. Koudegolven. Variabeler weer. Minder voorspelbaar, ook. Maar vooral toch ook warmer.  

zondag 9 februari 2025

ODS - Systeemdenken

 Reprise.

Wat is het verschil tussen een systeem en een groep elementen? 

De interacties tussen die elementen. 

Het systeem is opgebouwd uit input en output, voor het systeem, en voor de elementen. Output naar elkaar toe, zodat de output van de ene de input van de ander is. 

Het systeem is opgebouwd uit noden, van de verschillende elementen, maar ook van de elementen samen. Denk bijvoorbeeld aan een bijenkorf. Allemaal elementen die interageren. 

Samen kunnen ze, door allemaal samen de hoornaar te bedekken, die zodanig opwarmen dat die overhit en sterft, wat één bij nooit alleen zou kunnen. 

Een ander idee dat in die systemen zit, waar we naar op zoek zijn, is 

Functie-systeem-element. Er is een soort hiërarchische orde in de manier waarop we tegen systemen aankijken.

Een systeem - de middelste laag - vult één of meerdere functies in. Het vervolg blijft soortgelijk, elementen die samen het systeem vormen, zodat elementen in de systemen de functie verzorgen. Elementen en de interactie ertussen. Zoals de struik een beschutting zorgt voor de achtergebleven slaplant, die in de felle, directe zon bitter zou worden.  

De functie van die sla-plant is voeding. Maar ze zorgt ook voor wortels, die verzorgt terwijl ze leeft, (de functie) de bodem voeden, en daarna blijft ze achter en voedt een laatste keer de bodem. Hier en daar zal er wel een blaadje afgegeten zijn, door een element in het grotere web dat rond de slaplant hangt, met alle levend en inerte materiaal rondom. De slak voedt de vogel, die op haar beurt nog wel andere pestinsecten van de sla-plant en de struik weghoudt, zodat de struik de (functie) schaduw kan leveren hartje zomer, wat eigenlijk te warm is voor de sla-plant.  Elementen die interageren.

Elk element vervult meerdere functies en elke functie wordt vervuld door meerdere elementen.

Denk voeding, en creëren van biomassa en zovoort als functies, denk sla en tomaten en spitskool en rode biet en soja en nog wat andere boon-achtigen, en aardbeien en knoflook en munt en tijm en ondersteunende grassen en alfalfa en klaver en paardebloem; en frambozen en goumi; en brandnetel als daar aparte ruimte voor is; en hazelnoot en amandel en perzik of nectarine en nog wat aanverwante. Ik denk dan bijvoorbeeld aan rode bes - die zit er hier niet in, wegens aangepast aan de smaak van de beheerder. 



maandag 27 januari 2025

Stap 1 en stap 2 - processen

 Stap 1 is processen zoals ze zijn, bekijken naar output - en vervuiling - en kijken waar die kan dienen. 

Stap 2 is processen herzien, herdesignen zodat er meer output bruikbaar is.

vrijdag 24 januari 2025

grensconflicten over water

* impact op grensconflicten over water (denk maar aan de bereikbaarheid van de Antwerpse haven, die via Nederlands grondgebied gaat tot bovenstromen van Belgische rivieren die ontspringen in het buitenland en daar afgedamd worden)

Denk maar aan de Pakistaanse rivieren die ontspringen in India, die volgebouwd worden met dammen voor electriciteit.

Of denk aan bepaalde landen die stroom opwekken op de bovenstroom van rivieren die in buurlanden gebruikt worden om te irrigeren.
 
Denk aan landen die in andere landen grond met het recht op het gebruik van de bijhorende rivieren opkopen, en daardoor de benedenstroom droog leggen. 

Tussenstap

Hieronder - in de posts net hiervoor - staat wat op dat moment mijn toekomstvisie was. 

Ik kan niet zeggen op welke termijn die gebeurd is, is dat vijftien jaar, is dat vijftig? Men zegt dat het probleem van toekomstvoorspellers is dat ze de helft van de keren verkeerd zijn... De helft juist is op zich zeer goed, maar de helft onjuist verwart. (En dat is geen t-fout).

Wat wel is, is dat er een aantal zaken vast te stellen vallen, bij rampen.

In de eerste fase komen een drietal zaken naar voor:

i. voedsel, drank, medicijnen... de basisnoden.

ii. dekens en droog materiaal voor beschutting, verwarming, water en handdoeken voor wassen, douchen... De huishoudelijke noden.

iii. communicatie: heelder hordes generatoren die draaien om smartphones op te laden zodat er geconnecteerd kan worden met vrienden, familie en verder... zodat weersapps geconsulteerd kunnen worden enz. 

In deze fase staan het zoeken en redden van levende mensen en dieren, en het bergen van menselijke en dierlijke slachtoffers centraal.

 

In een tweede fase is er nood aan opkuis.

Vaak is alles wat ondergelopen is, waterbeschadigd - hout heeft water opgeslorpt, pleister idem, electrische toestellen zitten vol vocht, textiel van kledij, beddengoed, zetels enz zit vol vuil water, enz. - en moet het, samen met een hele hoop uitgespoeld sediment uit woningen en andere fiunctionele omgevingen verwijderd worden. In eerste instantie gewoon buiten, daarna weg, om verwerkt te worden. 

Datgene wat hersteld kan worden, wordt hersteld, datgene wat niet hersteld kan worden, wordt gesloopt, eventueel worden delen herbruikt, en de rest wordt gedumpt, vernietigd/verbrand of anders verwerkt. 

Deze fase heeft ook haar waarde in het verwerkingsproces. 

 

In de derde fase begint de heropbouw.

Dit is te bekijken, enerzijds perceel/site per perceel/site en anderzijds, tegelijkertijd over grotere oppervlakken. Zwaargetroffen stukken vertonen misschien blijvend gevaar, en worden mogelijk beter anders ingevuld. 

Na de sloop van datgene wat gesloopt moet worden, kan er heringevuld worden. Indien nodig in de hoogte, op stelten als het ware. 


Uitbreiding - droogte

 Het weer van de toekomst wordt warmer, variabeler en minder voorspelbaar.

We gaan dus te maken krijgen met periodes van meer water (en hitte) en met periodes van minder water. 

Het primaire effect van klimaatverandering is dat er meer vocht in de door CO2 en methaan, warmere lucht kan opgeslagen worden. Wat dus zal gebeuren, dus langer droog, afgewisseld met meer regen wanneer die lucht verzadigd is. 

Bovendien krijg je nog allerlei secundaire effecten van klimaatverandering, waarvan 

A. de veranderingen aan de noordpool zorgen dat weer vaker "langer blijft hangen"

B. veranderingen in zoet/smeltwater dat van Groenland komt en de zee instroomt en op die manier de oceaanstromen van hitte beïnvloedt, zodat er minder warmte wordt aangevoerd tussen het Zuiden en onze contreien. Dit kan mogelijk zorgen dat het hier in West Europa kouder wordt, hoewel mogelijk ook voldoende gecompenseerd door de verwarming an sich. 

Hoe ga je daarmee om?

1. op gebied van landbouw zoek je efficiëntere manieren om om te gaan met water

i. water dat meer nutriënten heeft, leidt ertoe dat er minder water nodig is.

ii. Je kan ook - in serres bijvoorbeeld - sturen zodat er minder water nodig is voor de verdamping, nodig voor het op peil houden van de temperatuur van gewassen.

iii. Wat betreft waternood/behoefte, kan er gekeken worden naar grotere "watersheds". Watershed is daar de oppervlakte die water verzamelt voor een plant. Planten kunnen verder uit elkaar gezet worden, dan kijken we naar oppervlakte, maar planten kunnen ook profiteren van water dat dieper zit, wanneer er bijvoorbeeld een ondergrondse stroom aanwezig is - zie geologie van een stuk grond - of door die watershed doorheen de tijd te bekijken - door ofwel overstromingen of regen die buiten het seizoen valt te capteren, bijvoorbeeld in diepere lagen, onder een dikke laag mulch, die water snel toelaat, en traag laat verdampen.

iv. Er kan gekozen worden voor - en ontwikkeld naar - variëteiten die beter omkunnen met hogere temperaturen en minder water. 

2. Op gebied van overstromingen kan er een combinatie gemaakt worden met vorige punten, met name dat overtollige water opvangen, of dat nu is in bassins en ander overstromingsgebied, uitgedroogde rivierarmen dan wel door veel koolstof in de grond te steken; ook is het zinvol om stromen weer meer te laten meanderen, in plaats van ze rechttoe, rechtaan zo snel mogelijk naar de zee te leiden. Water dat meandert, gaat anders percoleren in de grond, gaat anders omgaan met het afnemen van nutriënten langs de route en overstroming stroomafwaarts. 

Overstromingsgebied kan daar gezien worden als tijdelijk onbeschikbaar areaal om voedsel op te kweken. Het woord "fallow" - slecht vertaald als "braak" - dringt zich daar op: het sediment van de overstroming zal daar kunnen dienen als versterking van de vruchtbaarheid.



Meso - Stad

 De stad, dat is balkons en terrassen, dat is kleine perkjes die gestolen worden onder de neus van koning auto. dat zijn kleine koertjes waar de zon enkel om de hoek komt, of een klein stukje grond, ommuurd en met twee uur direct zonlicht. En daken. En scholen. En parkeerplaatsen. En openbare gebouwen. En parken. Rotondes. Vervuilde sites van voormalige fabrieken in de stad. 

 (Zie ook hier )

  De stad, dat is weinig plaats, maar vaak wel veel beschikbare manuren* en als je er op de juiste manier naar kijkt, veel resources: afval, om mee te beginnen, in alle geuren en kleuren...

In de stad kan je zeer gespecialiseerde zaken gaan doen, muurdruiven en -perziken, IBCs op parkeerplaatsen, remediatie en dus reclaimen van vervuildesites, waarbij prijs door oa superieure voedingswaarde het rendabel maakt. Het doel is een heel hoge ratio opbrengst per vierkante meter te krijgen, via high intensity farming. Voor een paar vierkante meter kan je vlotter wormencompost maken dan voor een paar duizend. 

Misschien kan je ook een kleien serre of een kleine polytunnel zetten, op je balkon, op je terras... Om tomaten en andere vruchtgroenten- en fruit te kweken.

Daar waar bulk van buiten de stad komt, gaat het hier bijvoorbeeld over superieur gemineraliseerde voeding, die groeit in levende bodem, bodem voorzien van alle nodige, spontaan of toegevoegd, bodemleven dat zichzelf in stand houdt, bij voldoende toevoegen van datgene wat weggenomen wordt bij het oogsten. 

Bakken zullen een belangrijke rol innemen, waarbij in die bakken vanalles kan gebeuren, van de imitatie van systemen in volle grond - denk aan een minerale laag onderin een bak, of zelfs een mini-vijver... - over specifieke systemen, zoals een arc van Noah - een bak die kan dienen als beginpunt om micro-leven en planten te distribueren - zaden en ent-batterijen - een ent-batterij is een bed met daarin planten die niet tot bloei komen, wegens te weinig licht in de stad, maar die wel kunnen dienen als vegetatieve basis waarvan enten kunnen genomen worden - of een labo waar specifieke zaken onderzocht worden, van variëteiten tot nieuwe tech. 

In bakken kan je bijvoorbeeld ook klaver, alfalfa en paardebloem kweken, waarvan de biomassa dan weer dient om bvb te mulchen.


*manuren. Ja, het is een probleem dat manuren zo veel "kosten", maar dat "kosten" gaat ruimer, waarbij eigenlijk alle kosten moeten bekeken en verrekend worden.