zondag 9 februari 2025

ODS - Systeemdenken

 Reprise.

Wat is het verschil tussen een systeem en een groep elementen? 

De interacties tussen die elementen. 

Het systeem is opgebouwd uit input en output, voor het systeem, en voor de elementen. Output naar elkaar toe, zodat de output van de ene de input van de ander is. 

Het systeem is opgebouwd uit noden, van de verschillende elementen, maar ook van de elementen samen. Denk bijvoorbeeld aan een bijenkorf. Allemaal elementen die interageren. 

Samen kunnen ze, door allemaal samen de hoornaar te bedekken, die zodanig opwarmen dat die overhit en sterft, wat één bij nooit alleen zou kunnen. 

Een ander idee dat in die systemen zit, waar we naar op zoek zijn, is 

Functie-systeem-element. Er is een soort hiërarchische orde in de manier waarop we tegen systemen aankijken.

Een systeem - de middelste laag - vult één of meerdere functies in. Het vervolg blijft soortgelijk, elementen die samen het systeem vormen, zodat elementen in de systemen de functie verzorgen. Elementen en de interactie ertussen. Zoals de struik een beschutting zorgt voor de achtergebleven slaplant, die in de felle, directe zon bitter zou worden.  

De functie van die sla-plant is voeding. Maar ze zorgt ook voor wortels, die verzorgt terwijl ze leeft, (de functie) de bodem voeden, en daarna blijft ze achter en voedt een laatste keer de bodem. Hier en daar zal er wel een blaadje afgegeten zijn, door een element in het grotere web dat rond de slaplant hangt, met alle levend en inerte materiaal rondom. De slak voedt de vogel, die op haar beurt nog wel andere pestinsecten van de sla-plant en de struik weghoudt, zodat de struik de (functie) schaduw kan leveren hartje zomer, wat eigenlijk te warm is voor de sla-plant.  Elementen die interageren.

Elk element vervult meerdere functies en elke functie wordt vervuld door meerdere elementen.

Denk voeding, en creëren van biomassa en zovoort als functies, denk sla en tomaten en spitskool en rode biet en soja en nog wat andere boon-achtigen, en aardbeien en knoflook en munt en tijm en ondersteunende grassen en alfalfa en klaver en paardebloem; en frambozen en goumi; en brandnetel als daar aparte ruimte voor is; en hazelnoot en amandel en perzik of nectarine en nog wat aanverwante. Ik denk dan bijvoorbeeld aan rode bes - die zit er hier niet in, wegens aangepast aan de smaak van de beheerder.