donderdag 31 oktober 2024

Toekomstvisie voor buiten de stad

Dit beeld over de toekomstvisie voor buiten de stad

  vult het beeld uit toekomstvisie voor een stad aan.

 

 Dit beeld vertrekt van dezelfde principes:

1. John Nash als economisch principe, waarbij economie véél verder gaat dan geld.

2. ODS-N als stap naar permacultuur als leidend ontwerp-gegeven.

3. "Wij, samen".


0. Verschil stad - buiten de stad

Het essentieelste verschil is de afstanden. Buiten de stad is alles ruimer. Er is meer plaats - er zijn natuurlijk ook quasi-stads-achtige sites, maar die horen tussen deze en de stadsvisie in - alles ligt ook verder uit elkaar. 

Dit impliceert ook iets anders: waar steden wind kunnen afbuigen, breken, gaat die vrij spel hebben daarbuiten, net zoals water ergens nog geleid wordt in de stad, is dat veel minder daarbuiten, zeker in het platte Vlaanderen. 


1. voedsel. Ook hier weer vertrek veel zoniet alles vanuit voedsel. Dit is de basisbehoefte, zonder welke we onze lichamen niet kunnen opbouwen. Naast wat er staat in de stadsvisie, gaat ook dit over cycli inzetten om alles rond dat voedsel in elkaar te laten overgaan: planten worden resten worden wormencompost worden nieuwe grond. 

Buiten de stad maakt deel van de groene gordel, waarbij mensen meer ruimte ter beschikking hebben, zodat vlotter een surplus kan gegenereerd worden. Hoe verder buiten de stad, hoe ruimer, hoe meer je in zones (en gewassen) terechtkomt die weinig tot geen zorg vragen. Verfstoffen, constructie, bamboe of hout... 

Buiten de stad kunnen ook andere systemen gebruikt worden, stromend water dat energie opwekt, grote weiden graasland, grotere bossen, over het algemeen "grotere systemen", daar waar in de stad de nadruk vaak ligt op kleinere tot micro-systemen. 

Denk kastanjes, denk soja, denk granen, denk... 

Swales en ander landschapsingrijpen in de omgeving op grotere schaal, aanleg van poelen... wordt zinvoller. De drastischheid zal niet verschillen, in de stad of buiten, de schaal wel. Een graafmachine éénmalig is zeker zinvol. Buiten. 


2. transport/distributie/logistiek

Bovenstaande heeft twee directe gevolgen: i. buiten de stad is er meer opbrengst die ii. verder vervoerd moet worden. 

Dat "verder" vervoerd worden is een constante, voor mensen, dieren, micro-organismen en nutriënten. 

Ook hier wordt gebruik gemaakt van de lokale omstandigheden, zoals stromen, beken enz. 

Een belangrijk principe hier is dat transport te "koppelen". Bijvoorbeeld aan een persoon die sowieso in die richting ging. 

Ook hier is de richting "lokaler". Niet zozeer als bestemming, dan wel als dynamiek. Gemeentekernen zijn concentraties, administratief en organisatorisch, materieel en menselijk/dierlijk/microbieel. 

Alsof het volledige landschap zich concentreert rond kernen, spontaan, natuurlijk, met sommige kernen groter, waardoor de omgeving meer leeggezogen wordt.


3. Energie

Ook hier weer valt "buiten" op door grotere ruimtes, die zorgen voor schaalvergroting. A la limite met zonnepanelen, of windmolens of andere systemen die gebruik maken van de open ruimte.

Ook "buiten" heeft het zin om energie zorgvuldig te behandelen, en niet zomaar in het wild uit te geven, "omdat er genoeg is". Energie inzetten zodat die verschillende vormen aanneemt en aldus kan ingezet worden. Opslag van energie in hitte-massa systemen. denk een fles met water of een stuk (bak)steen.

De plantaardige basisvoeding past daar ook in, gezien die potentieel de absoluut laagste investering van energie omzet in volwaardie voeding. 

In prijszetting van producten die boven dit basispakket uitstijgen, speelt de nodige energie een rol. Alsook de output die niet (direct) bruikbaar is.


4. Burgerparticipatie

Blijft an sich hetzelfde als in de stad. Met dien verstande dat elk systeem lokaal is, en dus anders tot stand kan komen, en tot andere vormen kan komen.

Daarin is de facto de inhoud wel soortgelijk:

i. mensen betrekken. Volgens het ABC model: Autonomie, verbondenheid en competentie. Iedereen wordt naar zijn of haar waarde geschat en op die manier betrokken bij

ii. het grotere verhaal. Dat is een verhaal van "wij", waarbij "wij" bestaat uit "ik" en "niet-ik".

 


5. Ontspanning

Hier biedt de natuur een flink aantal oplossingen omtrent vraag naar natuur, van bossen en velden voor ontspanning allerhande, tot percelen ten optelle waar de handen uit de mouwen kunnen gestoken worden. 

Ook grotere stukken "natte natuur zoals overstromingsgebied" kunnen toegankelijk gemaakt worden voor ontspanning. r(In plaats van volgebouwd).



6. Klimaat

Veel vertrekt van een soort van inschatting van het huidige weer en hoe dat verder zal evolueren. Het is al aangeraakt dat winden sterker kunnen ervaren worden, en stormen vrijer spel krijgen in open ruimte. Bossen mitigeren de temperatuur en droogte. Net zoals waterpartijen en mitigerend effect hebben op verschillen tussen dag en nacht temperatuur, bijvoorbeeld. 

In haar algemeenheid, zal het weer grilliger worden, minder stabiel over de jaren. 

Het kan zeker geen kwaad daar een stuk beter op voorzien te zijn, en voldoende fondsen of fondsensystemen op te bouwen voor solidariteit met getroffenen. Zowel coördinatie en organisatie van eerste lijns- als langere termijn/heropbouwsteun. 


7. Basisnoden

Zoals bijvoorbeeld kledij. Hoe verder van de stad, hoe groter de kans dat er ruimte is voor deze gewassen. 

Buiten kunnen bepaalde noodzakelijke industriën verder bestaan, ingebed en uitgebalanceerd. Industriën horen in grote industriële clusters, waar materialen en personen/kennis vlot lokaal kunnen bewegen. Industriën worden zo circulair mogelijk.

 

8. Reizen

Open ruimte kan voor veel mensen een spot zijn om naar te reizen. Bijvoorbeeld de oogst-periode van de appelen, daar. Leren, helpen, daarnaast genieten.

Toerisme op grote schaal verdwijnt ten voordele van kleine schaal. Niet meer fast-toerisme, als ik maar aan een zwembad in de zon lig, maar kwalitatiever, maar ook minder frequent. Frequentie in verhouding tot verplaatsing. 

 

9. natuur

Meer ruimte laat toe om stukken te làten... Zo kunnen natuurlijke, lokale dynamieken bestudeerd en gekopieerd worden. Natuur is om in te rusten, om te observeren, om oplossingen uit te halen, om op adem te komen, om meer-dan-jezelf in te beleven...

Er zullen onvermijdelijk bepaalde oude industriën nog een tijd werkzaam blijven. Die kunnen ergens in het systeem ingebed worden, en door natuur gebalanceerd.

  

10. gezondheid

Sommige problemen zijn eenvoudig weg op te lossen door bijvoorbeeld kinderen meer in de natuur, buiten te laten zijn. Denk "bosklassen", "zee-klassen", "natte natuur klassen" enz. Maar dan dicht bij de deur en véél vaker. 


zondag 27 oktober 2024

toekomstvisie voor een stad

Even schetsen wat de situatie is: we zitten middenin de coalitie-vorming voor een stadsbestuur voor Gent, in 2024, waarbij vooruit nét de eerste versie van vooruit/openVLD/NVA heeft afgeschoten en het initiatief voor twee weken naar Groen gaat.

Dit is hoe een ambitieus akkoord eruit zou kunnen zien (bij extensie vormt dit een basisvisie op hoe een stad in de toekomst er kan uitzien...) :

We maken van Gent de klimaathoofdstad van Vlaanderen, dat de klimaathoofdregio van Europa en van de wereld wordt.

Wat we hier in Gent doen, dient als voorbeeld voor gelijk welke stad in de wereld, daar waar meer en meer mensen in steden wonen, wereldwijd meer dan 60%. Oplossingen worden hier uitgedacht, ontwikkeld via proefopstellingen/POCs (proof of concept) - ontworpen - geïmplementeerd en onderhouden. En vervolgens worden ze geëxporteerd wereldwijd.

 

0. leidende principes:

1. John Nash als economisch principe, waarbij economie véél verder gaat dan geld.

2. ODS-N als stap naar permacultuur als leidend ontwerp-gegeven.

3. "Wij, samen".



 

1. voedsel

Voedsel vormt de basis voor alles, onze lichamen worden opgebouwd op het voedsel dat we eten, langs de andere kant blijkt dat voedsel van over heel de wereld komt, met talloze voedselkilometers tot gevolg. Veel voedsel heeft ook nog verborgen kosten, onder de vorm van fossiele brandstoffen in kunstmeststoffen, in machines die gebruikt worden in de productie, verwerking en transport van dat voedsel.

Dus: we bouwen rond Gent een groene gordel, in samenspraak met de gemeenten errond, een groene gordel waar een basisaanbod aan voedsel gekweekt wordt, zodat iedere inwoner van Gent een zo volledig mogelijk basispakket van voedsel heeft, dat lokaal verbouwd wordt. 

In samenspraak met de diverse onderzoeksinstellingen, van UGent tot ILVO in Merelbeke worden gewassen geselecteerd die het geschiktst zijn voor de regio rond Gent, en passen in een veranderend klimaat. Voedsel met een grotere energie-kost, of dat nu vlees/zuivel is, dan wel groenten en fruit die van verder komen, worden extra, en kosten dus meer. 

Plantaardige voeding vormt de basis van de piramide. Die basis wordt lokaal verbouwd. Er is ook ruimte voor sustenance, anders gezegd, tuinen en oppervlakte voor mensen die zelf hun voedsel kweken. Met vorming, opleiding, begeleiding, enz. Dit voedsel zorgt ook voor een boost in tewerkstelling rondom Gent.

Er worden ook cycli opgebouwd, waarbij alles, van voedsel(verwerkings)resten, over oude kledij tot nachtaarde, wordt herbruikt. 

De nadruk ligt daar in de eerste plaats op het verbouwen van grond, hermineralisatie en meten van kwaliteit via Brix (google it).

Eén voorbeeld van dergelijke cycli is dat materiaal dat onder de vorm van kleine deeltjes aan gevoerd wordt via de rivieren, opgevangen wordt - slib, bagger... - en aangewend wordt om grond op te bouwen.

1 punt van onderscheid met buiten de stad, is dat die stad geconcentreerder is, en het dus doel is op een kleiner oppervlak met meer (menselijke, zoals uren...) inbreng te werken. 

Waarom plantaardige voeding? Omdat er voldoende mensen zijn om te tonen dat het mogelijk is én dat het energetisch - if done right; dus potentieel - de minst energie-dichte is.


2. transport/logistiek/distributie

T/L/D vormen een deel van de basis van onze maatschappij. Als we vertrekken van bovenstaand voedsel, moet dat voedsel terechtkomen bij al de mensen in en rondom Gent. Verder spreekt het voor zich dat er meer nodig is dan voedsel, waarvan op zich weer een groot deel in en rond Gent gemaakt wordt. 

Dus: we bouwen een lokaal distributiesysteem uit, dat gebaseerd is op dezelfde principes waarop het internet gebouwd is, waarbij gebruik gemaakt wordt van lokale stromen van mensen, bijvoorbeeld van en naar hun werk. Doel is een web op te bouwen, waarbij bulk die niet rond Gent verbouwd wordt, toekomt aan de rand en van daar lokaal verwerkt wordt. Deze lokale web-distributie zorgt ook voor extra tewerkstelling in en rondom Gent. 

Het openbaar vervoer wordt uitgebouwd, zowel in schaal(meer) als in grootte (kleine en grote oplossingen: (watertaxi's en waterbussen, als het ware)). Daarbij is mobiliteit geen product meer, zoals een auto een product is, maar een dienst, waar iedereen recht heeft op een basispakket.

Daarbij worden alle kanalen - dus ook water - gebruikt.


3. energie

De Westerse manier van leven is zeer energie-dicht. Zo veel mogelijk van die energie wordt lokaal opgewekt, via zonnepanelen, waterkracht, en allerlei micro-bronnen. 

Dus: in samenwerking met de grote energiebedrijven, UGent en de hogescholen wordt onderzoek gedaan naar optimalisatie van energieproductie, -distributie en -verbruik. Ontwikkeling, ontwerp, test, implementatie, onderhoud. 

Ook energie wordt een dienst, waar iedereen recht op heeft. Het principe blijft hetzelfde: iedereen heeft recht op een basispakket, waarbij je meer betaalt naarmate je meer vebruikt. 

Daarbij wordt ook ingezet op energie-reductie en energie-hergebruik. Een voorbeeld daarvan is het maken van biochar/houtskool vanuit organisch "afval", waarbij die biochar enerzijds co2 opslaat, desgewenst voor honderden jaren, in de grond kan ingebracht worden om daar als nutriëntenspons te dienen, maar waarbij de warmte die vrijkomt bij de productie, wordt gebruikt woor andere processen.


4. burgerparticipatie

Bij alles wat hier staat worden burgers betrokken. De manier waarop - in samenwerking met UGent en de hogescholen - wordt ontwikkeld en geïmplementeerd vanuit bestaande voorbeelden over heel de wereld.

Dat betrekken is in alle fases van ontwikkeling-design-test-implementaie-onderhoud (en META, of dus het ontwerpen en gebruiken van deze principes). 

Het basisprincipe is een balans tussen wat kan u doen voor Gent en wat kan Gent doen voor u. Het basisprincipe is dat iedereen die kan en wil betrokken worden, betrokken wordt. 

Leidend principe is daar dat de mens zowel als "ik" als als "wij" leeft. Het één kan niet zonder het ander. Zie John Nash, bovenaan.

Daarin is de facto de inhoud wel:

i. mensen betrekken. Volgens het ABC model: Autonomie, verbondenheid en competentie. Iedereen wordt naar zijn of haar waarde geschat en op die manier betrokken bij

ii. het grotere verhaal. Dat is een verhaal van "wij", waarbij "wij" bestaat uit "ik" en "niet-ik".

5. Ontspanning

Gent is een stad die weet wat feesten is. Feesten zullen er zijn, maar in een balans tussen de bevolking van Gent en de bevolking van buiten Gent. Er zijn volumes nodig om de middenstand in stand te houden, maar er moet evenwicht zijn, zodat Gentenaren hun eigen stad niet ontvluchten tijdens de Gentse Feesten of andere evenementen. Die dienen in de eerste plaats het leven in Gent te vieren. 

Ook hier weer wordt vervoer zodanig georganiseerd dat mensen toekomen aan de rand van de stad, met treinen en met gelijk welke andere transportmiddelen, waarna ze overschakelen op Gent-systemen.

Er wordt ook ingezet op het terug collectief maken van bepaalde vormen van ontspanning. Denk aan de omkering van de tendens ciname en concerten thuis te beleven via grote tvs en muziekinstallaties. 

Ontspanning is een dienst, geen product.


6. Klimaat

Er worden grondige studies gemaakt van de potentiële uitdagingen, in de eerste plaats wijken die kunnen overstromen en er wordt ruimte gegeven aan het water. Gent ligt op de kruising van twee waterwegen, die potentieel overstromingen inhouden, zeker wanneer er stroomopwaarts meer en meer dijken worden aangelegd. 

Water wordt ook in de stad afgevoerd, zodat hemelwater in de grond kan dringen waar mogelijk en nodig, en afgevoerd wordt naar plaatsen waar het nuttig kan zijn.

Daarnaast worden er centra opgebouwd waar mensen terechtkunnen bij hoge temperaturen, zodat ze niet moeten investeren in elk een airco-systeem dat op zich weer extra energie kost. 

UGent en de hogescholen doen onderzoek naar ontwerp en retro-fitting van lage-energie-systemen om te koelen, ventileren, enz.


7. basisnoden

Zoals bijvoorbeeld kledij. Stoffen worden bij voorkeur lokaal verbouwd - denk vlas, brandnetel, hennep... - lokaal verwerkt en lokaal hersteld.

Er komt een bloeiende maak-industrie zowel primaire productie van zaken die herstelbaar zijn, als een circuit waar zaken hersteld worden en indien niet mogelijk, verwerkt worden tot nieuwe grondstoffen. Zij het voor dezelfde of soortgelijke producten, hetzij bijvoorbeeld van bio-afbreekbare stoffen, die verwerkt worden tot grondstoffen voor voedsel en basis-grondstoffen.

Naast mobiliteit is er een zeker recht op verbondenheid met de rest van de wereld, via bvb het internet; Iedereen heeft het recht op die verbinding, maar weer via het opbouwende principe dat iedereen een basispakket krijgt, dat deels ook betaald wordt door mensen die meer willen dan dat basispakket. 

Zo wordt verbonden zijn met internet een dienst, in plaats van een product.

Hierbij worden circulaire principes toegepast: "afval" wordt gezien als input voor nieuwe processen en geproduceerde zaken dienen zodanig ontwerpen te zijn dat ze niet draaien rond winstmaximalisatie - wat quasi altijd ten koste van iets of iemand anders gaat - maar rond gebruiksmaximalisatie: herstelbaar en recycleerbaar. 

Het spreekt voor zich dat er zaken zijn die verder gaan dan die basisnoden, die worden gezien als surplus en navenant geprijsd. Er is ruimte voor luxe, maar dat komt tegen een prijs. 


8. Reizen

Er wordt een zo groot mogelijk basispakket aan reizen en vakantie-ontspanning voorzien in en rondom Gent. Het wordt sowieso warmer, dus wordt er voldoende water en dergelijke in en rondom Gent voorzien, zodat mensen verkoeling en ontspanning kunnen vinden bij water, in bossen, enz.


9. natuur

Aanlsuitend bij ettelijke bovenstaande punten, worden er stukken rondom Gent heraangelegd met zo natuurlijk mogelijke omgevingen, die passen bij Gent en bij klimaatverandering. Die bossen zijn divers, geen monoculturen, en zorgen voor zuurstof, verkoeling, ontspanning enz.

Die natuur bestaat uit natte en minder natte natuur, die CO2 afvangt, voor biodiversiteit zorgt, enz. 

Die natuur dient diverse doelen, van studieobject over ontspanning tot...

(Daarnaast is er in Gent zeker ruimte voor de echte stadsecologie...)


10. gezondheid

Zowel mentale als fysische gezondheid worden ondersteund. Daarbij wordt gewerkt in de eerste plaats rond preventie en pro-activiteit, waardoor re-activiteit aan belang kan inboeten. 

Mensen worden uitgenodigd om in de natuur rondom Gent te verblijven, deel te nemen in het groepsgebeuren dat Gent wordt, zowel bij voedselproductie, onderzoek, herstelling, maar evenzogoed bij inspraak en burgerparticipatie.


11. Algemene principes - ODS-N

ODS-N staat voor Observatie-Diversiteit-Systeem-Denken -- Natuur. Het is een opstapje naar de bredere principes van permacultuur.

Oplossingen zijn divers naar aard, zodat ze geen single point of failure vormen. 

Oplossingen vormen systemen die ingebed worden in systemen. Output van één systeem wordt input van een ander. Systemen bevatten diverse vormen van functies, enz.

Oplossingen vertrekken van observatie vanuit de natuur.

Natuur is het leidende principe. De mens staat daar noch boven, noch onder of naast de natuur, maar maakt er integraal deel van uit. De mens IN de natuur. Als steward, als beheerder, als gebruiker, als conservator, enz. Maar vanuit een nieuwe nederigheid.

Initiatieven vertrekken vanuit een balans van privé en openbaar. Vanuit een balans tussen "ik" en "wij".


donderdag 24 oktober 2024

Plant specific climate change rules

 If you're not into growing plants, skip this post.

 

I. even if it's little, we still have time (Do we?). Not to reverse this, sadly enough, but to use dynamics such as epigenetics to amplify extremity responses of plants (see V. below).  

II. there are dynamics already present in the world, that can help: eg dry farming. In dry farming literature, there is enough techniques to deal with the first wave of problems, be it drought or downpours, be it dry dry seasons and wet wet seasons, etc.

Dry farming is but one nature-mimicking dynamic.
 
IV. we can plant trees and design pools of water, both mitigating temperatures. (more on pools later).

V. I read an article, I don't even know where anymore, that in diverse gene pools, one can have specific combinations of genes, that underperform in regular setups, yet stand out under extremes. This is in part how dry farming genetics came about. We can keep doing this. 

VI. for those of us that grow animals, we can search for animals withstanding extreme climate more, feeding on food from the land that is incapable of growing humanly palatable stuff, performing functions when can abolish machines over, etc.
 
VII. we can become less dependent on technology that requires vast amounts of energy, be it in construction of the tech, be it in operation, be it in recycling and disposal. Even if energy somehow stays cheap, less dependence on it is always a target. Think disruptions. Think waste from energy. Think usage of emergy (which is short for embedded energy).

VIII. We can focus on cycling the stuff we already have, creating our own nutrients, through nitrogen fixers that perform on higher temps - think varieties that grow more south (north in the southern hemisphere) or lower on the hill. Think using more parts, and optimize parts usage, eg turn carbonaceous stems into biochar, the process of making the char giving heat, heating the soup made from the edible parts.
 
We can incorporate carbon into the soil, to capture water, capture run-off, microbial life and nutrients leaching, making the CO2 in decomposition available for the plant in situ, the same for leachable/soluble nutrients such as nitrogen and phosphorus. 
 
We can use KOPPEN maps to find varieties across the world in environments like ours in the future. (Maybe I get to grow coffee in Ghent at some point, because my garden is shaded most of the day?)
 
We can dive into watering systems such as drip irrigation, optimizing water usage. This drip-spots can nutrient hotspots, feeding from local stuff, be it rubble from demolition of buildings in cities or avocados containing whatever, of basalt to etch that out by means of H2CO3, thus forming the starting point, base layer of mircobial life.
 
We can study stuff such as electromagneto-culture, claiming to render water more available, helping plants outperform non-electrified ones. Remember everything in plants is ions, charged particles.
 
We can study tech from dry countries. 
 
We can plant more fire-retardant trees. Build shelter, from wind, storms, too much sunlight... 

X. We can look to nature to find energy efficient solutions, as nature turns out energy dense, time and time again. Either by creating large outcomes with low inputs, or creating large surplusses with respect to similar processes, or whichever way. Spots and layers, such as animal deposits as faeces or carcasses ànd layers such as from floods by exalted rivers or even the sea, seem to me far less energy dense as mixing and blending a complete soil. (Diffusion from even distributed soil, or from concentrate availability...). 
 
Two typical modes of soil creation are forests, where soil is created through exudates/root tip particles and falling leaves, to end with the entire tree toppling through wind, disease or just depletion of available nutrients. Ánd grassland where soil is created from "wetter", less woody material.

Could we create mangroves on the north sea shores?

XI. Biochar can take a significant part in this, a. use the heat b. inoculate the charred material c. use it as a sponge that absorbs and releases nutrients, microbes, water d. this way locking up a large amounts of carbon, for hundreds if not thousands of years. Due to oxygen poor combustion, the carbon in the material stays carbon, and doesn't turn into CO2.

XII. chinampas can be turned inside out, thus making the borders of the pool you design, the sides of chinampa-like structures, in stead of the regular sloping system, with reeds and what not. 
 
Chinampas are meso-american systems where a lake (artificially created or natural) is filled with beds, that suck water and thus are extremely fertile, that profit from the sludge at the bottom of the channels between the beds, in which fish can be grown. The sides of these beds are thus that they wick in water optimally. 
 
In doing so - creating a chinampa-pool - one creates a pool, thus changing the local environment, buffering temperature, increasing humidity. And the sides of the pool are in fact the sides of mimic raised beds, allowing an optimal transport of the water from the pool into the beds, around it. 

XIII. we can create refuges, create systems that mitigate change in environment, thus allowing crops to stay within their optimal ranges. 

XIV. we can optimize what we already have.