Meso - Daarbuiten

Dit gaat over zegge en schrijve duizend vierkante meter en meer. 

(Zie ook hier)

Dit gaat over swales. Over contour. Keylines. Gebruik maken van het grotere landschap, zoals heuvels of rotsen. Dit gaat over heuvels die omgezet worden in bedden waar mogelijk en anderssoortige productie waar niet. Dit gaat over intensiteit op grote oppervlakte. Dit gaat over het aanleggen van vijvers, het aanleggen van structuren binnenin de site - zoals koterij ahum infrastructuur om de grotere hoeveelheden te verwerken, om materiaal nodig voor de grotere hoeveelheid grond meester te kunnen te stockeren, te onderhouden, up te graden, aan te passen aan nieuwe vragen.  

Dit is het stuk dat gaat over de echt grote landschapsingrepen, over grote stukken bosland, tot zo groot je maar wil gaan. Het herstellen van de wolvenpopulatie in Yellowstone National Park was een voorbeeld van "Daarbuiten". 

Grote (experimentele) boomgaarden, serre na serre na serre na serre, échte chinampas, enz.

Dit gaat veeleer over planten die zorgen dat de bodemrijkdom terugkomt dan nutriënten/mineralen die kunnen toegevoegd worden. 

 

Dit laat ik (voorlopig) over aan de specialisten.

Uitbreiding - hitte

Voor hitte zijn er lokale oplossingen, die gaan van bomen met vijvers die koelen, over zonne-energie-stroom-voorzieningen die dripirrigatie aandrijven, ventilatoren, airco en ga zo maar door.

Airco is iets dat zo veel mogelijk gecentraliseerd wordt, net zoals veel energie-dichte services. Zo zijn er ruimtes waar mensen kunnen samenkomen bij hitte, die geconditioneerd zijn. 

Airco is de laatste oplossing, daarvoor komen een hele hoop systemen van de ingegraven hittemassa met ventilatoren die warmte de grond in en koelte de grond uitblazen, over hitte-aangedreven systemen - denk aan een zonnedroger die de facto lucht laat opstijgen. 

Er is mogelijkheid tot inzetten van hitte-massa, zoals een grote ton in een serre, gevuld met water dat een grote warmtedichtheid heeft, en gedurende de dag warmte opneemt, en 's nachts die weer afgeeft. Onthou dat - tot aan een bepaalde threshold temperatuur- de warmte van de plant bepaalt hoe goed/snel/... bepaalde processen gaan. Een hogere temperatuur betekent een hogere activiteit.

De hitte kan dus de grond in, als grote warmtemassa, hitte kan in stenen of water opgeslagen worden, of kan zelfs via planten ingezet worden bij de aanmaak van organisch materiaal. 

Bomen creëren micro-klimaten, tot buiten het bladerdek, waar ze lokaal voor een hogere relatieve luchtvochtigheid zorgen. Maar ook eronder kan het tot zoveel graden koeler zijn, (en vochtiger.) 

Een grond waar vocht in zit, gaat dat vocht verdampen door de hitte en op die manier koelen (water omzetten in damp kost energie, die moet van ergens komen, en dat is niet van de lucht, want daar is er veel te weinig van...).

Op dezelfde manier koelt een vijver. Daarbij is het van belang de overdektheid/blootstelling aan de zon aan te passen aan de omgeving (denk aan druk vanwege algen in de omgeving. Of een ander "onkruid"...)

Er verdampt water - dat koelt af - en de rest van het water neemt warmte op.

Het kan soms zo simpel zijn als gewoon koude lucht laag binnen te trekken, en warme lucht hoog buiten te laten, om op die manier te ventileren.

Toekomstvisie

Er dringt zich een herorganisatie richting hogere grond op. 

Lager gelegen gebieden zullen veel frequenter te maken krijgen met extreem weer, waarbij ze enerzijds blootgesteld zijn aan de watermassa van de zee en anderzijds aan haar rivieren, die water van heel ver brengen. 

De zeespiegel stijgt, de zee warmt op, dat voedt stormen. De zee verzuurt, door de CO2 die ze opneemt, tot ze sterft. En 1,3 miljard mensen zonder voeding vallen. 

Komt er een perfecte storm zoals die Nederland heeft wakkergeschud ergens in de 1950s, wat geeft dat met het huidige klimaat, wat als die perfecte storm nog perfecter is en op onze kust "valt"?

De rivieren, hoe langer ze zijn, hoe meer kans dat er regelmatig ergens langs het traject een regenbom "valt". Die stroomafwaarts... 

Wij leven behoorlijk stroomafwaarts, los van de lokale dynamieken binnen het gegeven dat warmere lucht én water interageren zodat er meer vocht in de lucht kan zitten en soms ook zit. 

Ook meer sneeuw leidt stroomafwaarts tot meer waterstroom, omdat door het opwarmende klimaat die sneeuw ook weer smelt. 

dat is extreme zaken, niet zo heel ver van hier buiten beschouwing latend, zoals de DANA in Spanje/Valencia Oktober 24.  En dan spreken we helemaal niet over orkanen, want dat kennen wij hier niet. 

Er dringt zich een herorganisatie van het gebied daarrond op, in steden en niet-steden. Doel is natuurlijk zo véél mogelijk behouden wat kan behouden worden, maar er moeten ook stukken teruggegeven worden, zodat daar geen schade is/slachtoffers vallen. Die overstromingsgebieden zijn extra gebieden voor landbouw. 

 

Een bijkomend doel is dat stad en niet-stad errond samenwerken. Daarbij levert stad an sich een disproportioneel stuk aan mensen in uren en kennis en de niet-stad levert meer grond-oppervlak. Alle veralgemeningen zijn fout, deze inbegrepen. 

Steden zijn concentraties, die vaagjes overgedaan worden in leef-kernen (kleine stad, gemeente of zelfs dorp), waar specialisatie opduikt. In steden is dat, Universiteiten, gespecialiseerde winkels, sport- en cultureel aanbod... tewerkstelling... in Niet-Steden zijn dat supermarkten en algemenere, poly-aanbod winkels. Zoals aldaar vermeld, gaan niet-steden over grotere ruimtes. Steden zijn geconcentreerder, en gaan over balkons, hoogstens een groot uitgevallen stadstuin van 20 meter op 20 meter. Of je gaat naar de voorstad, waar je stadstuinen van 20m2 hebt, ommuurd. Of een koertje en een hoge muur naar de zon toe. Of een terras op het oosten. Zonder je eigen regenpijp, notabene. 

In niet-steden gaat het over een variatie van kleine en grotere percelen. Je rijdt geen twee straten of je staat tussen de velden, of in het bos. 

In niet-steden gaat het over die bossen, stelselmatig, beetje bij beetje zachtjes in de richting van bepaalde boomcombinaties te duwen, zoals eetbare kastanjes, en hazelnoten versus planten met minder eetbare vruchten/... zonder daarbij uit te schieten, alle planten hebben hun rol in het eco-systeem, dus ook voor de mens oneetbare soorten zoals paardekastanjes of bepaalde eiken/eikels. Maar je kan hier en daar waarschijnlijk wel een eik vervangen door een versie met weinig tot zeer weinig taninnes.  

Het geheel streeft naar de productie van één basisvoeding voor iedereen. Pas dan kan er gekeken worden naar wat er met de surplus gedaan wordt - denk daarbij nogmaals aan die overstromingsgebieden: de negen jaar dat er geen overstroming is, is daar meerwaarde te rapen, dat tiende jaar evenwel niet; los van datgene wat elders, in het buitenland aangekocht wordt.

Keer nog even terug naar die lager-gelegen gebieden. Die kunnen niet allemaal opgegeven worden. Denk aan de havens, waarbij er verschillende ofwel lager gelegen zijn, zoals Antwerpen, of wel zoals Gent aan de samenkomst van twee stromen, in moerasgebied. Toegegeven, uitdrogend moerasgebied, hoewel het laatste jaar nat was. Was de droge periode daarvoor een voorafspiegeling van het merendeel van de tijd, of volgt er nu een soortgelijke natte periode, op dit moment onduidelijk. 

Daar kunnen ook maatregelen genomen worden, van bouwen in de hoogte, waarbij je de onderste verdieping als surplus ziet, die klaargemaakt is om onder te (kunnen) lopen. Een hok in de tuin, onder je huis als het ware; tot het geleiden van water nog sneller uit de omgeving via watersnelwegen, grotere rioleringen, grotere knooppunten, allen geautomatiseerd om door te sturen, dan wel te bufferen of een andere richting op te sturen. Watersnelwwegen die op zich weer kunnen dienen voor andere functies, zoals surplus landbouw. A la limite extra groenten, behalve het jaar per tien dat alles onderloopt. 

Denk ingegraven tanks die ondergrondse waterstromen opvangen;

Denk opbouwen van organisch materiaal onder de vorm van dood of levende organismen, planten, microben en alles wat die twee laatste uitscheiden en uitschijten.

Denk...

Let wel, dit is een toekomstbeeld. Misschien vijftig jaar in de toekomst. Dat neemt niet weg dat we nu al in die richting kunnen denken. Is het een slecht idee om je voor te bereiden op de kans dat er zo'n regenbom ook wel eens hier ergens kan neerkomen? Of wachten we beter tot dat gebeurd is om dan re-actief te werken?

Toekomstvisie voor buiten de stad

Dit beeld over de toekomstvisie voor buiten de stad

  vult het beeld uit toekomstvisie voor een stad aan.

 

 Dit beeld vertrekt van dezelfde principes:

1. John Nash als economisch principe, waarbij economie véél verder gaat dan geld.

2. ODS-N als stap naar permacultuur als leidend ontwerp-gegeven.

3. "Wij, samen".

0. Verschil stad - buiten de stad

Het essentieelste verschil is de afstanden. Buiten de stad is alles ruimer. Er is meer plaats - er zijn natuurlijk ook quasi-stads-achtige sites, maar die horen tussen deze en de stadsvisie in - alles ligt ook verder uit elkaar. 

Dit impliceert ook iets anders: waar steden wind kunnen afbuigen, breken, gaat die vrij spel hebben daarbuiten, net zoals water ergens nog geleid wordt in de stad, is dat veel minder daarbuiten, zeker in het platte Vlaanderen. 

1. voedsel. Ook hier weer vertrek veel zoniet alles vanuit voedsel. Dit is de basisbehoefte, zonder welke we onze lichamen niet kunnen opbouwen. Naast wat er staat in de stadsvisie, gaat ook dit over cycli inzetten om alles rond dat voedsel in elkaar te laten overgaan: planten worden resten worden wormencompost worden nieuwe grond. 

Buiten de stad maakt deel van de groene gordel, waarbij mensen meer ruimte ter beschikking hebben, zodat vlotter een surplus kan gegenereerd worden. Hoe verder buiten de stad, hoe ruimer, hoe meer je in zones (en gewassen) terechtkomt die weinig tot geen zorg vragen. Verfstoffen, constructie, bamboe of hout... 

Buiten de stad kunnen ook andere systemen gebruikt worden, stromend water dat energie opwekt, grote weiden graasland, grotere bossen, over het algemeen "grotere systemen", daar waar in de stad de nadruk vaak ligt op kleinere tot micro-systemen. 

Denk kastanjes, denk soja, denk granen, denk... 

Swales en ander landschapsingrijpen in de omgeving op grotere schaal, aanleg van poelen... wordt zinvoller. De drastischheid zal niet verschillen, in de stad of buiten, de schaal wel. Een graafmachine éénmalig is zeker zinvol. Buiten. 

2. transport/distributie/logistiek

Bovenstaande heeft twee directe gevolgen: i. buiten de stad is er meer opbrengst die ii. verder vervoerd moet worden. 

Dat "verder" vervoerd worden is een constante, voor mensen, dieren, micro-organismen en nutriënten. 

Ook hier wordt gebruik gemaakt van de lokale omstandigheden, zoals stromen, beken enz. 

Een belangrijk principe hier is dat transport te "koppelen". Bijvoorbeeld aan een persoon die sowieso in die richting ging. 

Ook hier is de richting "lokaler". Niet zozeer als bestemming, dan wel als dynamiek. Gemeentekernen zijn concentraties, administratief en organisatorisch, materieel en menselijk/dierlijk/microbieel. 

Alsof het volledige landschap zich concentreert rond kernen, spontaan, natuurlijk, met sommige kernen groter, waardoor de omgeving meer leeggezogen wordt.

3. Energie

Ook hier weer valt "buiten" op door grotere ruimtes, die zorgen voor schaalvergroting. A la limite met zonnepanelen, of windmolens of andere systemen die gebruik maken van de open ruimte.

Ook "buiten" heeft het zin om energie zorgvuldig te behandelen, en niet zomaar in het wild uit te geven, "omdat er genoeg is". Energie inzetten zodat die verschillende vormen aanneemt en aldus kan ingezet worden. Opslag van energie in hitte-massa systemen. denk een fles met water of een stuk (bak)steen.

De plantaardige basisvoeding past daar ook in, gezien die potentieel de absoluut laagste investering van energie omzet in volwaardie voeding. 

In prijszetting van producten die boven dit basispakket uitstijgen, speelt de nodige energie een rol. Alsook de output die niet (direct) bruikbaar is.

4. Burgerparticipatie

Blijft an sich hetzelfde als in de stad. Met dien verstande dat elk systeem lokaal is, en dus anders tot stand kan komen, en tot andere vormen kan komen.

Daarin is de facto de inhoud wel soortgelijk:

i. mensen betrekken. Volgens het ABC model: Autonomie, verbondenheid en competentie. Iedereen wordt naar zijn of haar waarde geschat en op die manier betrokken bij

ii. het grotere verhaal. Dat is een verhaal van "wij", waarbij "wij" bestaat uit "ik" en "niet-ik".

 

5. Ontspanning

Hier biedt de natuur een flink aantal oplossingen omtrent vraag naar natuur, van bossen en velden voor ontspanning allerhande, tot percelen ten optelle waar de handen uit de mouwen kunnen gestoken worden. 

Ook grotere stukken "natte natuur zoals overstromingsgebied" kunnen toegankelijk gemaakt worden voor ontspanning. r(In plaats van volgebouwd).

6. Klimaat

Veel vertrekt van een soort van inschatting van het huidige weer en hoe dat verder zal evolueren. Het is al aangeraakt dat winden sterker kunnen ervaren worden, en stormen vrijer spel krijgen in open ruimte. Bossen mitigeren de temperatuur en droogte. Net zoals waterpartijen en mitigerend effect hebben op verschillen tussen dag en nacht temperatuur, bijvoorbeeld. 

In haar algemeenheid, zal het weer grilliger worden, minder stabiel over de jaren. 

Het kan zeker geen kwaad daar een stuk beter op voorzien te zijn, en voldoende fondsen of fondsensystemen op te bouwen voor solidariteit met getroffenen. Zowel coördinatie en organisatie van eerste lijns- als langere termijn/heropbouwsteun. 

7. Basisnoden

Zoals bijvoorbeeld kledij. Hoe verder van de stad, hoe groter de kans dat er ruimte is voor deze gewassen. 

Buiten kunnen bepaalde noodzakelijke industriën verder bestaan, ingebed en uitgebalanceerd. Industriën horen in grote industriële clusters, waar materialen en personen/kennis vlot lokaal kunnen bewegen. Industriën worden zo circulair mogelijk.

 

8. Reizen

Open ruimte kan voor veel mensen een spot zijn om naar te reizen. Bijvoorbeeld de oogst-periode van de appelen, daar. Leren, helpen, daarnaast genieten.

Toerisme op grote schaal verdwijnt ten voordele van kleine schaal. Niet meer fast-toerisme, als ik maar aan een zwembad in de zon lig, maar kwalitatiever, maar ook minder frequent. Frequentie in verhouding tot verplaatsing. 

 

9. natuur

Meer ruimte laat toe om stukken te làten... Zo kunnen natuurlijke, lokale dynamieken bestudeerd en gekopieerd worden. Natuur is om in te rusten, om te observeren, om oplossingen uit te halen, om op adem te komen, om meer-dan-jezelf in te beleven...

Er zullen onvermijdelijk bepaalde oude industriën nog een tijd werkzaam blijven. Die kunnen ergens in het systeem ingebed worden, en door natuur gebalanceerd.

  

10. gezondheid

Sommige problemen zijn eenvoudig weg op te lossen door bijvoorbeeld kinderen meer in de natuur, buiten te laten zijn. Denk "bosklassen", "zee-klassen", "natte natuur klassen" enz. Maar dan dicht bij de deur en véél vaker. 

toekomstvisie voor een stad

Even schetsen wat de situatie is: we zitten middenin de coalitie-vorming voor een stadsbestuur voor Gent, in 2024, waarbij vooruit nét de eerste versie van vooruit/openVLD/NVA heeft afgeschoten en het initiatief voor twee weken naar Groen gaat.

Dit is hoe een ambitieus akkoord eruit zou kunnen zien (bij extensie vormt dit een basisvisie op hoe een stad in de toekomst er kan uitzien...) :

We maken van Gent de klimaathoofdstad van Vlaanderen, dat de klimaathoofdregio van Europa en van de wereld wordt.

Wat we hier in Gent doen, dient als voorbeeld voor gelijk welke stad in de wereld, daar waar meer en meer mensen in steden wonen, wereldwijd meer dan 60%. Oplossingen worden hier uitgedacht, ontwikkeld via proefopstellingen/POCs (proof of concept) - ontworpen - geïmplementeerd en onderhouden. En vervolgens worden ze geëxporteerd wereldwijd.

 

0. leidende principes:

1. John Nash als economisch principe, waarbij economie véél verder gaat dan geld.

2. ODS-N als stap naar permacultuur als leidend ontwerp-gegeven.

3. "Wij, samen".

 

1. voedsel

Voedsel vormt de basis voor alles, onze lichamen worden opgebouwd op het voedsel dat we eten, langs de andere kant blijkt dat voedsel van over heel de wereld komt, met talloze voedselkilometers tot gevolg. Veel voedsel heeft ook nog verborgen kosten, onder de vorm van fossiele brandstoffen in kunstmeststoffen, in machines die gebruikt worden in de productie, verwerking en transport van dat voedsel.

Dus: we bouwen rond Gent een groene gordel, in samenspraak met de gemeenten errond, een groene gordel waar een basisaanbod aan voedsel gekweekt wordt, zodat iedere inwoner van Gent een zo volledig mogelijk basispakket van voedsel heeft, dat lokaal verbouwd wordt. 

In samenspraak met de diverse onderzoeksinstellingen, van UGent tot ILVO in Merelbeke worden gewassen geselecteerd die het geschiktst zijn voor de regio rond Gent, en passen in een veranderend klimaat. Voedsel met een grotere energie-kost, of dat nu vlees/zuivel is, dan wel groenten en fruit die van verder komen, worden extra, en kosten dus meer. 

Plantaardige voeding vormt de basis van de piramide. Die basis wordt lokaal verbouwd. Er is ook ruimte voor sustenance, anders gezegd, tuinen en oppervlakte voor mensen die zelf hun voedsel kweken. Met vorming, opleiding, begeleiding, enz. Dit voedsel zorgt ook voor een boost in tewerkstelling rondom Gent.

Er worden ook cycli opgebouwd, waarbij alles, van voedsel(verwerkings)resten, over oude kledij tot nachtaarde, wordt herbruikt. 

De nadruk ligt daar in de eerste plaats op het verbouwen van grond, hermineralisatie en meten van kwaliteit via Brix (google it).

Eén voorbeeld van dergelijke cycli is dat materiaal dat onder de vorm van kleine deeltjes aan gevoerd wordt via de rivieren, opgevangen wordt - slib, bagger... - en aangewend wordt om grond op te bouwen.

1 punt van onderscheid met buiten de stad, is dat die stad geconcentreerder is, en het dus doel is op een kleiner oppervlak met meer (menselijke, zoals uren...) inbreng te werken. 

Waarom plantaardige voeding? Omdat er voldoende mensen zijn om te tonen dat het mogelijk is én dat het energetisch - if done right; dus potentieel - de minst energie-dichte is.

2. transport/logistiek/distributie

T/L/D vormen een deel van de basis van onze maatschappij. Als we vertrekken van bovenstaand voedsel, moet dat voedsel terechtkomen bij al de mensen in en rondom Gent. Verder spreekt het voor zich dat er meer nodig is dan voedsel, waarvan op zich weer een groot deel in en rond Gent gemaakt wordt. 

Dus: we bouwen een lokaal distributiesysteem uit, dat gebaseerd is op dezelfde principes waarop het internet gebouwd is, waarbij gebruik gemaakt wordt van lokale stromen van mensen, bijvoorbeeld van en naar hun werk. Doel is een web op te bouwen, waarbij bulk die niet rond Gent verbouwd wordt, toekomt aan de rand en van daar lokaal verwerkt wordt. Deze lokale web-distributie zorgt ook voor extra tewerkstelling in en rondom Gent. 

Het openbaar vervoer wordt uitgebouwd, zowel in schaal(meer) als in grootte (kleine en grote oplossingen: (watertaxi's en waterbussen, als het ware)). Daarbij is mobiliteit geen product meer, zoals een auto een product is, maar een dienst, waar iedereen recht heeft op een basispakket.

Daarbij worden alle kanalen - dus ook water - gebruikt.

3. energie

De Westerse manier van leven is zeer energie-dicht. Zo veel mogelijk van die energie wordt lokaal opgewekt, via zonnepanelen, waterkracht, en allerlei micro-bronnen. 

Dus: in samenwerking met de grote energiebedrijven, UGent en de hogescholen wordt onderzoek gedaan naar optimalisatie van energieproductie, -distributie en -verbruik. Ontwikkeling, ontwerp, test, implementatie, onderhoud. 

Ook energie wordt een dienst, waar iedereen recht op heeft. Het principe blijft hetzelfde: iedereen heeft recht op een basispakket, waarbij je meer betaalt naarmate je meer vebruikt. 

Daarbij wordt ook ingezet op energie-reductie en energie-hergebruik. Een voorbeeld daarvan is het maken van biochar/houtskool vanuit organisch "afval", waarbij die biochar enerzijds co2 opslaat, desgewenst voor honderden jaren, in de grond kan ingebracht worden om daar als nutriëntenspons te dienen, maar waarbij de warmte die vrijkomt bij de productie, wordt gebruikt woor andere processen.

4. burgerparticipatie

Bij alles wat hier staat worden burgers betrokken. De manier waarop - in samenwerking met UGent en de hogescholen - wordt ontwikkeld en geïmplementeerd vanuit bestaande voorbeelden over heel de wereld.

Dat betrekken is in alle fases van ontwikkeling-design-test-implementaie-onderhoud (en META, of dus het ontwerpen en gebruiken van deze principes). 

Het basisprincipe is een balans tussen wat kan u doen voor Gent en wat kan Gent doen voor u. Het basisprincipe is dat iedereen die kan en wil betrokken worden, betrokken wordt. 

Leidend principe is daar dat de mens zowel als "ik" als als "wij" leeft. Het één kan niet zonder het ander. Zie John Nash, bovenaan.

Daarin is de facto de inhoud wel:

i. mensen betrekken. Volgens het ABC model: Autonomie, verbondenheid en competentie. Iedereen wordt naar zijn of haar waarde geschat en op die manier betrokken bij

ii. het grotere verhaal. Dat is een verhaal van "wij", waarbij "wij" bestaat uit "ik" en "niet-ik".

5. Ontspanning

Gent is een stad die weet wat feesten is. Feesten zullen er zijn, maar in een balans tussen de bevolking van Gent en de bevolking van buiten Gent. Er zijn volumes nodig om de middenstand in stand te houden, maar er moet evenwicht zijn, zodat Gentenaren hun eigen stad niet ontvluchten tijdens de Gentse Feesten of andere evenementen. Die dienen in de eerste plaats het leven in Gent te vieren. 

Ook hier weer wordt vervoer zodanig georganiseerd dat mensen toekomen aan de rand van de stad, met treinen en met gelijk welke andere transportmiddelen, waarna ze overschakelen op Gent-systemen.

Er wordt ook ingezet op het terug collectief maken van bepaalde vormen van ontspanning. Denk aan de omkering van de tendens ciname en concerten thuis te beleven via grote tvs en muziekinstallaties. 

Ontspanning is een dienst, geen product.

6. Klimaat

Er worden grondige studies gemaakt van de potentiële uitdagingen, in de eerste plaats wijken die kunnen overstromen en er wordt ruimte gegeven aan het water. Gent ligt op de kruising van twee waterwegen, die potentieel overstromingen inhouden, zeker wanneer er stroomopwaarts meer en meer dijken worden aangelegd. 

Water wordt ook in de stad afgevoerd, zodat hemelwater in de grond kan dringen waar mogelijk en nodig, en afgevoerd wordt naar plaatsen waar het nuttig kan zijn.

Daarnaast worden er centra opgebouwd waar mensen terechtkunnen bij hoge temperaturen, zodat ze niet moeten investeren in elk een airco-systeem dat op zich weer extra energie kost. 

UGent en de hogescholen doen onderzoek naar ontwerp en retro-fitting van lage-energie-systemen om te koelen, ventileren, enz.

7. basisnoden

Zoals bijvoorbeeld kledij. Stoffen worden bij voorkeur lokaal verbouwd - denk vlas, brandnetel, hennep... - lokaal verwerkt en lokaal hersteld.

Er komt een bloeiende maak-industrie zowel primaire productie van zaken die herstelbaar zijn, als een circuit waar zaken hersteld worden en indien niet mogelijk, verwerkt worden tot nieuwe grondstoffen. Zij het voor dezelfde of soortgelijke producten, hetzij bijvoorbeeld van bio-afbreekbare stoffen, die verwerkt worden tot grondstoffen voor voedsel en basis-grondstoffen.

Naast mobiliteit is er een zeker recht op verbondenheid met de rest van de wereld, via bvb het internet; Iedereen heeft het recht op die verbinding, maar weer via het opbouwende principe dat iedereen een basispakket krijgt, dat deels ook betaald wordt door mensen die meer willen dan dat basispakket. 

Zo wordt verbonden zijn met internet een dienst, in plaats van een product.

Hierbij worden circulaire principes toegepast: "afval" wordt gezien als input voor nieuwe processen en geproduceerde zaken dienen zodanig ontwerpen te zijn dat ze niet draaien rond winstmaximalisatie - wat quasi altijd ten koste van iets of iemand anders gaat - maar rond gebruiksmaximalisatie: herstelbaar en recycleerbaar. 

Het spreekt voor zich dat er zaken zijn die verder gaan dan die basisnoden, die worden gezien als surplus en navenant geprijsd. Er is ruimte voor luxe, maar dat komt tegen een prijs. 

8. Reizen

Er wordt een zo groot mogelijk basispakket aan reizen en vakantie-ontspanning voorzien in en rondom Gent. Het wordt sowieso warmer, dus wordt er voldoende water en dergelijke in en rondom Gent voorzien, zodat mensen verkoeling en ontspanning kunnen vinden bij water, in bossen, enz.

9. natuur

Aanlsuitend bij ettelijke bovenstaande punten, worden er stukken rondom Gent heraangelegd met zo natuurlijk mogelijke omgevingen, die passen bij Gent en bij klimaatverandering. Die bossen zijn divers, geen monoculturen, en zorgen voor zuurstof, verkoeling, ontspanning enz.

Die natuur bestaat uit natte en minder natte natuur, die CO2 afvangt, voor biodiversiteit zorgt, enz. 

Die natuur dient diverse doelen, van studieobject over ontspanning tot...

(Daarnaast is er in Gent zeker ruimte voor de echte stadsecologie...)

10. gezondheid

Zowel mentale als fysische gezondheid worden ondersteund. Daarbij wordt gewerkt in de eerste plaats rond preventie en pro-activiteit, waardoor re-activiteit aan belang kan inboeten. 

Mensen worden uitgenodigd om in de natuur rondom Gent te verblijven, deel te nemen in het groepsgebeuren dat Gent wordt, zowel bij voedselproductie, onderzoek, herstelling, maar evenzogoed bij inspraak en burgerparticipatie.

11. Algemene principes - ODS-N

ODS-N staat voor Observatie-Diversiteit-Systeem-Denken -- Natuur. Het is een opstapje naar de bredere principes van permacultuur.

Oplossingen zijn divers naar aard, zodat ze geen single point of failure vormen. 

Oplossingen vormen systemen die ingebed worden in systemen. Output van één systeem wordt input van een ander. Systemen bevatten diverse vormen van functies, enz.

Oplossingen vertrekken van observatie vanuit de natuur.

Natuur is het leidende principe. De mens staat daar noch boven, noch onder of naast de natuur, maar maakt er integraal deel van uit. De mens IN de natuur. Als steward, als beheerder, als gebruiker, als conservator, enz. Maar vanuit een nieuwe nederigheid.

Initiatieven vertrekken vanuit een balans van privé en openbaar. Vanuit een balans tussen "ik" en "wij".

Plant specific climate change rules

 If you're not into growing plants, skip this post.

 

I. even if it's little, we still have time (Do we?). Not to reverse this, sadly enough, but to use dynamics such as epigenetics to amplify extremity responses of plants (see V. below).  

II. there are dynamics already present in the world, that can help: eg dry farming. In dry farming literature, there is enough techniques to deal with the first wave of problems, be it drought or downpours, be it dry dry seasons and wet wet seasons, etc.

Dry farming is but one nature-mimicking dynamic.

 

IV. we can plant trees and design pools of water, both mitigating temperatures. (more on pools later).

V. I read an article, I don't even know where anymore, that in diverse gene pools, one can have specific combinations of genes, that underperform in regular setups, yet stand out under extremes. This is in part how dry farming genetics came about. We can keep doing this. 

VI. for those of us that grow animals, we can search for animals withstanding extreme climate more, feeding on food from the land that is incapable of growing humanly palatable stuff, performing functions when can abolish machines over, etc.

 

VII. we can become less dependent on technology that requires vast amounts of energy, be it in construction of the tech, be it in operation, be it in recycling and disposal. Even if energy somehow stays cheap, less dependence on it is always a target. Think disruptions. Think waste from energy. Think usage of emergy (which is short for embedded energy).

VIII. We can focus on cycling the stuff we already have, creating our own nutrients, through nitrogen fixers that perform on higher temps - think varieties that grow more south (north in the southern hemisphere) or lower on the hill. Think using more parts, and optimize parts usage, eg turn carbonaceous stems into biochar, the process of making the char giving heat, heating the soup made from the edible parts.

 

We can incorporate carbon into the soil, to capture water, capture run-off, microbial life and nutrients leaching, making the CO2 in decomposition available for the plant in situ, the same for leachable/soluble nutrients such as nitrogen and phosphorus. 

 

We can use KOPPEN maps to find varieties across the world in environments like ours in the future. (Maybe I get to grow coffee in Ghent at some point, because my garden is shaded most of the day?)

 

We can dive into watering systems such as drip irrigation, optimizing water usage. This drip-spots can nutrient hotspots, feeding from local stuff, be it rubble from demolition of buildings in cities or avocados containing whatever, of basalt to etch that out by means of H2CO3, thus forming the starting point, base layer of mircobial life.

 

We can study stuff such as electromagneto-culture, claiming to render water more available, helping plants outperform non-electrified ones. Remember everything in plants is ions, charged particles.

 

We can study tech from dry countries. 

 

We can plant more fire-retardant trees. Build shelter, from wind, storms, too much sunlight... 

X. We can look to nature to find energy efficient solutions, as nature turns out energy dense, time and time again. Either by creating large outcomes with low inputs, or creating large surplusses with respect to similar processes, or whichever way. Spots and layers, such as animal deposits as faeces or carcasses ànd layers such as from floods by exalted rivers or even the sea, seem to me far less energy dense as mixing and blending a complete soil. (Diffusion from even distributed soil, or from concentrate availability...). 

 

Two typical modes of soil creation are forests, where soil is created through exudates/root tip particles and falling leaves, to end with the entire tree toppling through wind, disease or just depletion of available nutrients. Ánd grassland where soil is created from "wetter", less woody material.

Could we create mangroves on the north sea shores?

XI. Biochar can take a significant part in this, a. use the heat b. inoculate the charred material c. use it as a sponge that absorbs and releases nutrients, microbes, water d. this way locking up a large amounts of carbon, for hundreds if not thousands of years. Due to oxygen poor combustion, the carbon in the material stays carbon, and doesn't turn into CO2.

XII. chinampas can be turned inside out, thus making the borders of the pool you design, the sides of chinampa-like structures, in stead of the regular sloping system, with reeds and what not. 

 

Chinampas are meso-american systems where a lake (artificially created or natural) is filled with beds, that suck water and thus are extremely fertile, that profit from the sludge at the bottom of the channels between the beds, in which fish can be grown. The sides of these beds are thus that they wick in water optimally. 

 

In doing so - creating a chinampa-pool - one creates a pool, thus changing the local environment, buffering temperature, increasing humidity. And the sides of the pool are in fact the sides of mimic raised beds, allowing an optimal transport of the water from the pool into the beds, around it. 

XIII. we can create refuges, create systems that mitigate change in environment, thus allowing crops to stay within their optimal ranges. 

XIV. we can optimize what we already have.

21-5-24

1. permacultuur als oplossing voor toekomstige problemen. 

Ik weet dat ik al een aantal jaar loop te zagen over permacultuur. Eigenlijk ben ik voor geen millimeter geïnteresseerd in een hele hoop shit die door andere permaculturisten gekweekt wordt: warmoes, snijbiet, rapen, het merendeel van de kolen, aardperen, I couldn't care less. Permacultuur in kader van moestuinieren, gaat voor mij over het delen van principes via een toegankelijke vorm: want iedereen die wil kan planten kweken. Zelfs van achter een raam, desnoods.

Bovendien gaat permacultuur helemaal niet over planten - alleen. Het gaat over energie: hoe doe je meer met minder. Het gaat over functies: wat doet iets: Een boom die vruchten, schaduw en leefplaatsen voor vogels levert, bijvoorbeeld, doet meer dan een boom die alleen mooi is.

Zo kan je bijvoorbeeld eens nadenken over het dak van een gebouw(en). Als dat stevig genoeg is, kan je beginnen nadenken over het planten van planten. 

In de eerste stap is dat een groendak, wat op zich al een aantal functies vervult:

1. milderen van de impact van zon - en in mindere mate wind en regen - op je gebouw. Planten zullen de temperatuur milderen.

2. planten slaan koolstof(dioxide) op

3. planten zorgen voor voeding voor allerlei bodem- en insectenleven, die op hun beurt ook weer allerlei functies uitvoeren, van het capteren van koolstof(dioxide) tot het vernietigen van pestinsecten, het bestuiven van planten voor onze voeding, enz.

Van daaruit kan je allerlei richtingen uit, deels ook afhankelijk van de toegang tot je dak. Je kan daar een volwaardige bessen- en fruittuin van maken, waarmee je de mensen in het gebouw, gedurende de zomer kan voorzien van extraatjes, die lokaal zijn, en indien goed gedaan, zoveel meer voeding zullen bevatten dan de rommel die je in de winkel koopt. 

De kans is reëel dat je mensen vindt die bezig zijn met tuin en dergelijke, die misschien een handje willen bijsteken bij het geven van water wanneer nodig, tot mensen die even in het groen kunnen vertoeven tijdens de middag. Een bankje onder een mooie boom in een pot, waar ze hun tas koffie kunnen opdrinken...

Waar denk ik verder aan: pepertjes, aardbeien, bessen, kruiden allerhande (misschien zelfs hazelnoten?). producten die in de winkel toch ook weer niet zo heel goedkoop zijn, of moeilijk te vinden wegens moeilijk verplaatsbaar, waarvan je niet zo veel nodig hebt, enz;

2. toekomst tout court: klimaatverandering is here to stay. dat gaat op een flink aantal gebieden zijn impact hebben op ons. Binnen dit punt 2 wil ik even foicussen op werkomgeving, die te maken gaan krijgen met - de belangrijkste impact, denk ik - zeer warme periodes. Maar ook computers en andere tech gaan koeling nodig hebben.

Dat betekent twee dingen: 

 

ten eerste dat er momenten gaan zijn, waarop de temperatuur moet verlaagd kunnen worden, de facto; 

ten tweede dat er een volledige sector gaat opstaan/bloeien - binnen bouw en facility management - die daarvan gaan profiteren: denk aan airco placeerders, maar evenzogoed gaan er andere oplossingen komen. 

 

Klimaatdienstverlening, ik zie het waarschijnlijker en waarschijnlijker. Hoe dat er concreet uitziet, kweetniet, maar het is een sector die gaat ontstaan/bloeien. Klimaatoplossingen, van airco tot het bekleden van gebouwen met groene wanden ed, gaan echt niet goedkoper worden. Vraag en aanbod.

Bedenk dat de migratiestromen naar hier niet gaan stoppen, tenzij er een enorm stringente benadering wordt toegepast en ze in dictatoriale regimes vluchtelingen gaan vangen en terugsturen, maar dan nog krijg je in de wereld een aantal migratiestromen die impact gaan hebben. 

Au fond is het feit dat enerzijds wij als westerlingen een enorme impact hebben op verbruik van materialen en energie, er is anderzijds dat de rest van de wereld ook zo wil leven - ik hoor letterlijk van mijn zuid afrikaanse vriend, dat de mensen ginder iets hebben van "en nu is het aan ons (om te vervuilen; ze noemen het consumptie, maar de facto hangen die twee nog steeds samen)".

Die migrerende mensen vormen deel van de oplossing voor ons demografische probleem, en gaan allemaal - of toch bijna allemaal - langs grootsteden passeren.

Bedenk dat klimaat slechts één van de elementen is in dit verhaal, je hebt de potentiële afname van de impact van Europa op de wereld, niet in geringe mate door onze demografische problemen - heel het "die laatste 3% werklozen moet aan het werk" is de facto een combinatie van demografie (de vergrijzing) met korte termijn-denken 

 

(ze wisten dat de babyboomers massaal gingen uitstromen, en daar is zo enorm weinig mee gedaan, in vergelijking met NDL bijvoorbeeld. Niet dat ik per sé fan ben van hun aanpak, maar zij zijn er beter mee bezig dan wij, wij branden blusjes. (pun intended.)) 

 

o ja, dat in combinatie met reductionisme, het reduceren van systemen tot één element "de bedrijven zorgen voor de welvaart" (waarbij ze wel zeer vaak uitgaan van tech die ontwikkeld is door overheden/legers, los van de infrastructuur zoals wegen, busverbindingen, enz. tot en met vakbond en psychologen die hun rol spelen in het omgaan met de schade die dit systeem ons toebrengt.); 

 

Die 3 % werklozen, vullen wel hun rol in de economie in, en dat geld draait rechtstreeks mee, hier en nu, in winkels enz. in tegenstelling tot grote delen van loon die verdwijnen naar investeringen in het buitenland. Elke euro die ik uitgeef in delhaize zorgt op zich daar weer voor impact op economie. Deficit spending.

3. toekomst tout court (the sequel):

waar we volgens mij naartoegaan, is een wereld die minder stabiel is, meer schokken zal inhouden. Voor de ene medemens gaat zich dat uiten in een kelder die jaarlijks onderloopt, omdat hij wegens gebrek aan middelen alleen maar een huis in overstromingsgebied kon kopen, en door klimaat - meer regenbommen - wel, je ziet het plaatje. 

 

Bij de andere gaat dat gaan over toegang tot betaalbare, gezonde voeding, en bij gebrek daaraan tot ontwikkelingsstoornissen (van de facto kinderen die trager groeien, maar evenzogoed kinderen met een gebrek aan vitaminen en mineralen, die zich moeilijker kunnen concentreren op school enz...). 

 

Bovendien gaat dit niet gaan met landelijke schokken. Deze schokken gaan mens per mens, gezin per gezin binnenkomen, waarbij een deel van deze maatschappij zich gaat kunnen uitkopen - airco kopen en verbruik betalen, bijvoorbeeld - zodat ook de solidariteit verder gaat afnemen. Die stress en schokken gaan mensen meer op zichzelf werpen, dus is het volgens mij nodig om mensen daarin op te leiden. 

Om een vies woord te gebruiken: spiritueel. Daarmee bedoel ik niet drie stenen op elkaar zetten en chakra's openen, maar heel concreet werken rond bijvoorbeeld resilience/veerkracht. Mensen opleiding in het besef dat ze niet alleen individuen zijn - u bent het waard, zoals L'Oréal zegt - maar ook verbonden met de hele wereld. Het moeten niet plots allemaal kern-altruïsten worden, ik denk aan 1 tot 3% van het geheel. 

Zoals naomi klein de werking van het kapitalisme omschrijft als zich klaarmaken/klaarhouden en bij schokken de boel in de verwarring overnemen; wel, vanuit datzelfde, de schokken gebruiken om het leven van mensen de facto te verbeteren. 

 

(Dat gaat over "zingeving", waarbij dingen doen met en voor andere mensen, mensen een gevoel van "nut" kan geven. Ook de toenemende individualisering op zich, biedt daar mogelijkheden. Zoals ik al zei, vanuit het vormen van een tegengewicht (mensen blijven sociaal, ze hebben andere mensen nodig...) maar ook vanuit "benaderbaarheid". je ziet zo duidelijk hoe collectivistische culturen vaak geïndividualiseerd worden wanneer ze in het westen neerstrijken, met ook een tegenreactie, die zich meer terugplooit op de eigen cultuur. Individuen hebben veel minder toestemming nodig van "leiders", of dat nu familieoudsten of spirituele leiders zijn. )

Dit gaat nu even ongelofelijk cynisch klinken, maar naomi klein heeft gelijk, mensen veranderen vaak pas wanneer ze in shock zijn. En op die manier opent klimaatverstoring mogelijkheden. Hard. Ja. Cynisch. ook. Realistisch. Jep. Mensen gaan gezonder leven na de kankerdiagnose of een hartinfarct. Mensen zijn plots wel in staat tot bepaalde dingen nadat hun lief hen heeft buitengesmeten.

4. toekomst van de wereld (trequel): werk. 

 

Hoewel de tendens momenteel ligt in de lijn van wat de raad der wijzen van het onderwijs gezegd heeft: schaf al die werkonderbrekingssystemen af - tijdskrediet om voor een zieke ouder te zorgen, allez zeg... - zodat we mensen weer voltijds kunnen laten werken, gaat dat toch evolueren naar meer werk op maat, denk ik. 

 

Als er volk te kort is, stijgt de verhouding vraag versus aanbod en stijgt de prijs. Dit is wat ik gezegd heb over de ingenieurs in Nairobi. Hier blijft men uitgaan van "vraag": de industrie heeft zo en zoveel mensen nodig, dus... terwijl men gaat moeten uitgaan van het aanbod (die en die mensen zijn er en je kan geen ingenieur maken van iemand met discalculi, mensen die door erbarmelijke omstandigheden hun middelbaar niet kunnen afmaken, enz.).

Dat maatwerk bevat valkuilen én opportuniteiten.

5. toekomst (tout court): waar ik denk dat we moeten op inzetten, is "verbinding". Ook dat is permacultuur: Cultiveren van solidariteit. Intergenerationeel, intercultureel, enz.

6. toekomst (concreet):

1. verder inzetten op verbinding. Verbinding via problemen - twee mensen die een kind verliezen hebben elkaar iets te vertellen.

 

2. inzetten op zingeving. Het is een bekend fenomeen dat veel mensen zoekende zijn, sinds het katholicisme op zijn retour is. Ik ben even hard tegen religie als gelijk welke andere zinnige mens, maar voor veel mensen is daarmee hun zingeving verdwenen, zodat ze nu de economie als zingevend zien. Ik zeg dat het socialistische/rode/linkse verhaal wel een groter verhaal kan gebruiken, een toekomstbeeld waar men zich achter kan smijten - zoals dat vroeger de exploitatie van arbeiders tegengaan was, solidariteit cultiveren, enz. Concreet: het belang van elke mens - dat individualisme is niet weg, he - binnen de groep en het belang van de groep, terug meer op gelijke hoogte brengen. Het kan veranderd zijn, maar mijn aanvoelen van x jaar geleden was dat vooral het collectieve centraal stond. En dan krijgt persoon y opslag en de rest niet, en mag je al dag met het handje zeggen tegen de solidariteit. 

3. Misschien is het zinvol om te gaan kijken naar "klimaatdienstverlening". Wederom iets wat je doet om verschillende redenen: enerzijds omdat mensen het nodig gaan hebben - armere mensen die in slechtgeïsoleerde huizen in het hitte-eiland Brussel op elkaar leven, toegang hebben tot enkel goedkoop voedsel, relatief gezien (ten opzichte van lage inkomens) een groter deel van hun inkomen moeten spenderen omtrent klimaat, met tweedehands airco enz. - anderzijds om achteraf te kunnen zeggen: kijk, wij hebben dat gedaan. Gaat dat genoeg zijn, geenszins. Het wordt dystopisch en veel mensen gaan een moment hebben waarop ze in paniek gaan wanneer ze beseffen hoe ernstig de situatie is.

Bijkomend is ook dat dit een voordeel is ten aanzien van zo goed als elke partij in België: "wat hebben jullie rechtse fuckers gedaan in dat opzicht?"

 

(Het zou me niet verwonderen moesten er databanken komen, waarin mensen notuleren wat er allemaal gezegd en geschreven wordt over klimaat. Op het moment dat de Dender weer overstroomd, moet je bij die mensen niet afkomen met "we moeten klimaatrealistisch zijn...". (dat is wat ik bedoel met die "schokken". Op het moment dat mensen hun hebben en houden door de straat drijft, kan je ze natuurlijk vertellen dat "klimaatangst overdreven is", maar of ze daar oren naar gaan hebben? Bovendien gaan die situaties alleen erger worden...)

Het kan nooit kwaad daarin verder te kijken dan vlaanderen of Blegië. In de VS zijn er staten - californië - waar je je huis niet meer verzekerd krijgt, om wille van bosbranden. (Wil je echt weten hoe ernstig de toestand van het klimaat is? Vraag het aan de boeren en aan de verzekeraars. gezien er toch niet geluisterd wordt naar wetenschappers...)

Peter

ps Weet je wat tot nu toe mijn belangrijkste exploot is? Permacultuur reduceren tot ODS. Observeren - kijken voorbij je eigen bril; zien wat er echt is en niet alleen wat je wil zien - diversiteit - betekent veerkracht - en systeemdenken - alles is verbonden.

Ik denk dat als je van die drie vertrekt, je al heel ver springt.

En voeg je daar een vleugje "fight club" aan toe, "to lose all hope is freedom", dan ligt het pad open naar een soort van hope-post-hope. Nu denken veel mensen dat alles wel goedkomt. Wanneer je beseft dat dat niet zo is, is er paniek. Voorbij die paniek - die au fond ook een "schok" is - ligt er een mogelijkheid tot vernieuwde hoop. Anders gezegd: heel de maatschappij is vooral bezig met "niet in de gevangenis terechtkomen", terwijl we met zijn allen "naar de gevangenis gaan", en het doel is dus niet "gelukkig worden buiten de gevangenis", maar "gelukkig kunnen zijn, zelfs in de gevangenis".

--